ทองคำขาวในเซลล์เชื้อเพลิง

---

สิ่งที่ทำให้เซลล์เชื้อเพลิง Fuel Cell ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพไม่ใช่แค่เชื้อเพลิงไฮโดรเจนเท่านั้น
แต่คือ “ตัวเร่งปฏิกิริยา” หรือ Catalyst ที่อยู่บนผิวของขั้วแอโนดและแคโทด
ตัวเร่งนี้มีหน้าที่กระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาเคมีไฟฟ้าระหว่างไฮโดรเจนกับออกซิเจน
เพื่อให้ได้กระแสไฟฟ้าออกมาอย่างต่อเนื่อง

ในเซลล์เชื้อเพลิงส่วนใหญ่ โดยเฉพาะชนิด PEM Fuel Cell (Proton Exchange Membrane Fuel Cell)
วัสดุตัวเร่งที่ใช้กันอย่างแพร่หลายคือ ทองคำขาว หรือ แพลทินัม (Platinum – สัญลักษณ์ทางเคมี Pt)
ซึ่งเป็นโลหะหายาก มีคุณสมบัติเด่นคือ
ทนการกัดกร่อนสูง ไม่ทำปฏิกิริยากับสารเคมีรุนแรง
และสามารถเร่งปฏิกิริยาเคมีได้ดีโดยไม่สึกหรอ
ทำให้มันเป็นหัวใจสำคัญของการทำให้เซลล์เชื้อเพลิงมี “ประสิทธิภาพสูงและเสถียร”

อย่างไรก็ตาม แพลทินัมมีราคาสูง—
โดยในแต่ละชุดของเซลล์เชื้อเพลิงขนาดใหญ่ อาจต้องใช้โลหะชนิดนี้หลายสิบกรัม
ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อต้นทุนของการผลิตทั้งระบบ
ดังนั้น นักวิจัยทั่วโลกจึงพยายามพัฒนา “วัสดุทดแทน” หรือ “เทคโนโลยีลดปริมาณแพลทินัม”
เช่น การใช้อนุภาคนาโนของแพลทินัม หรือผสมกับโลหะราคาถูกกว่าอย่างนิกเกิลและโคบอลต์
เพื่อให้ได้ผลใกล้เคียงเดิม แต่มีต้นทุนต่ำลง แต่ในเซลล์เชื้อเพลิงที่มีคุณภาพสูงยังคงปริมาณการใช้แพลทินัมเพื่อรักษาประสิทธิภาพการผลิตไฟฟ้าของ Brand ไว้

นอกจากนี้ แพลทินัมยังเป็น “ตัวชี้วัดมูลค่า” ที่สำคัญของอุตสาหกรรมเซลล์เชื้อเพลิง
เพราะเป็นวัตถุดิบหลักที่มีการนำกลับมารีไซเคิลได้
ซึ่งเปิดโอกาสทางเศรษฐกิจใหม่ เช่น การพัฒนาอุตสาหกรรมรีไซเคิลโลหะมีค่าจากระบบพลังงานสะอาด